|
|
||
|
Φωτογράφοι της Ανατολικής Ευρώπης |
||
|
Στο χώρο της τέχνης γενικότερα και της φωτογραφικής τέχνης στα καθ΄ ημάς
οι ορισμοί υπήρξαν πάντα προβληματικοί μιας και αποτελούν γενικεύσεις με
πολλά προαπαιτούμενα. Έτσι και η λεγόμενη φωτογραφία ντοκουμέντου -που αρκετοί τη χαρακτηρίζουν ως τη κορωνίδα της φωτογραφικής τέχνης- ξεκινώντας «ως ένας τρόπος έκφρασης που απεικονίζει τις φρικαλεότητες του κόσμου, την κοινωνική και πολιτική αδικία, πολέμους, εγκλήματα και καταστροφές» οδηγήθηκε στην πορεία των χρόνων να επεκτείνει τη θεματολογία της σε κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα, σε δημόσιους ή και ιδιωτικούς χώρους δημιουργώντας όπως είναι φυσικό μια τεράστια ποικιλία θεωρήσεων και οπτικών. Δεν μ' αρέσουν πολύ οι ομαδοποιήσεις αλλά βλέποντας χρόνια τώρα τέτοιες φωτογραφίες, με ιδιαίτερη προσωπική προτίμηση σε αυτές της καθημερινότητας δημόσιας και ατομικής, έχω σχηματοποιήσει μέσα μου δυο μεγάλες προσεγγίσεις. Φωτογράφοι που προσπαθούν να «κλέψουν» τη στιγμή και φωτογράφοι που προσπαθούν να «πιάσουν» τη στιγμή. Φωτογράφοι που προσπαθούν να είναι αόρατοι κρύβοντας τον εαυτό τους, τη μηχανή τους και φωτογράφοι που επιδιώκουν να κάνουν φανερή την παρουσία τους να ενταχτούν μέσα στα δρώμενα και έτσι να γίνουν «αόρατοι». Φωτογράφοι που οι φωτογραφίες τους υπερτονίζουν το διαφορετικό και φωτογράφοι που στις φωτογραφίες τους το διαφορετικό φαίνεται φυσιολογικό, οικείο ενταγμένο στη ζωή. Φωτογράφοι που εστιάζουν σε «περίεργα» πρόσωπα, στις γκριμάτσες, που με εξτρέμ γωνίες λήψης αποσκοπούν στη δημιουργία τεχνητής έντασης και φωτογράφοι που αυτά τα στοιχεία τα εντάσσουν αρμονικά στο κάδρο τους. Μπορεί όλα αυτά που γράφω να είναι δικές μου φαντασιακές κατασκευές αλλά βλέποντας πολλές από τις λεγόμενες φωτογραφίες δρόμου παλιότερες αλλά και κυρίως σύγχρονες έχω αυτή την αίσθηση. Γι' αυτό και γράφω τη μεγάλη αυτή εισαγωγή για να «δικαιολογήσω» την επιλογή μιας σειράς φωτογράφων που παρακολουθώ τα τελευταία χρόνια με την πολύτιμη βοήθεια και του διαδικτύου. Και χρωστώ και γι' αυτό αιώνια ευγνωμοσύνη στον Vint Cerf και τον Robert Kahn. Φωτογράφοι κυρίως από τη Τσεχία, Σλοβακία, Ουγγαρία, Πολωνία, από κράτη της παλιάς Σοβιετικής Ένωσης. Χώρες που έχουν μια αξιόλογη αλλά όχι και τόσο γνωστή παράδοση στη κοινωνική φωτογραφία με τη λογική της δεύτερης οπτικής που προανέφερα. Οπτική που ένας απ' αυτούς, ο Τσέχος Jindrich Streit, την προσδιορίζει ως αλληλοεπίδραση λέγοντας πως «...Θέλω να γνωρίζω κάτι για τους ανθρώπους που φωτογραφίζω και αυτοί με τη σειρά τους να γνωρίζουν κάτι για εμένα.» Όχι αποστασιοποίηση από τους ανθρώπους και το κάθε φορά γεγονός που φωτογραφίζεται αλλά μέσα σ' αυτό. Τόσο μέσα όσο χρειάζεται για να γίνεις κομμάτι του οικείος και τότε γνωστός - άγνωστος πια να το αναδεικνύεις χωρίς να το καπελώνεις χωρίς να το κλέβεις. Δεν ισχύει βέβαια για όλα τα έργα τους αλλά αυτή η λογική υπάρχει... ... αλλά υπάρχει και κάτι άλλο. Ίσως είναι απόρροια των μεγάλων κοινωνικών αλλαγών που έγιναν σ' αυτές τις χώρες αλλά διακρίνεται στα έργα τους πολλές φορές μια αίσθηση πικρού χιούμορ που φτάνει στα όρια του (αυτο) σαρκασμού. Ακόμη και στις πιο συναισθηματικά φορτισμένες σκηνές αυτή η αίσθηση υπάρχει αποφορτίζοντας την ένταση και δίνοντας αρκετές φορές μια νότα αισιοδοξίας. Και οι φωτογραφίες που ο θεατής πέρα απ' την οπτική απόλαυση προσλαμβάνει και ένα βαθύτερο συναίσθημα είναι πετυχημένες φωτογραφίες. |
||
|
|
||
επιστροφή